Tulumbacı Ocağı

Halil Köken

Efendim bu hafta sizlere Osmanlı itfaiye teşkilatı olarak bilinen Tulumbacı ocağını anlatmaya çalışacağım.

“Tulumbacılar,*  Osmanlı Devleti’nde Yeniçeri Ocağı’na bağlı olarak Dergâh-ı Âli Tulumbacı Ocağı adıyla 1720 yılında kurulan itfaiye teşkilatıdır. Yeniçeri Ocağı’nın 1826’da kaldırılmasıyla bu ocak da lağvedildi. 1827 yılında yarı askerî bir İtfaiye Teşkilatı kuruldu.”

Sönmek bilmeyen İstanbul yangınlarını söndürmek için kurulmuş bir teşkilat. ilk defa 1720 Yılında kurulmuş olan bir teşkilat. Yani Lale devri yeniliklerinden birisi. 1868’de belediye teşkilatı kurulunca belediye ye bağlı itfaiye teşkilatları kurulmaya başlamıştır.

O dönemde yangın söndürme teşkilatı araç ve gereç olarak kazma, kürek, kanca ve 4 kişinin taşıdığı sandılar mevcut idi. Sonradan bunlara yangın tüpleri eklenmiştir.

Acemi oğlanlar ocağının güçlü kuvvetli olanlarından seçilen be gençler her ne kadar itfaiye için kurulmuşsa da zaman zaman bu gençler cinayete varan kavgalar içinde olmuşlardır. Kavga sebepleri genel olarak yangından kurtarılanlardır.

Birçok kurum gibi itfaiye teşkilatları da Osmanlı’dan günümüze intikal etmişlerdir.  Zamanla sandık kalkmış yerine fayton sonra da motorlu araçlar eklenmiştir.

Rivayete göre gelişmiş ülkelerde helikopter ve uçak gibi hava araçları yangın söndürme işinde kullanılıyormuş. Ancak gâvur işi olduğundan ve bizde bulunmadığından konuşmaya değmez.

Kültürümüz 5 şeyi korumayı esas almıştır. Bunlardan birisi malın muhafazasıdır. Bunu sağlamanın yollarından birisi yangın, sel, deprem gibi doğal afetlere karşı müdahaledir. Adı üzerinde doğal afet önceden tespiti mümkün değildir. Ancak alınacak önlem ve tedbirlerle vereceği zarar minimuma indirilebilir. Hep yazdığımız gibi doğu toplumlarında hesap verme ve hesap sorma alışkanlığı olmadığı için her defasında gözüne projektör tutulmuş tavşan gibi kalıyoruz. Oysaki okullarda bile önceden yangın köşesi olurdu. Burada 2’si kum dolu, diğerleri su dolu 6 kova olurdu. Üzerinde 2 tüp, kürek, kazma, kanca, halat olurdu. Yangın ekipleri güncellenir ve her yıl sivil savunma planları vali ye onaylatılırdı. Bunları eski Türkiye ‘yi anlatmak için yazıyorum. Eskinin kötü olmadığı da bilinsin. Ancak 2020’de meydana gelen olayda devlet yangın enkazında kalmıştır.

Neyse canınızı sıktım. Kusura bakmayın. Ben uyumaya gidiyorum. Nasıl olsa herkes uyuyor.

            * Bu tanımlamayı https://tr.wikipedia.org/wiki/’dan aldım.