Siyasetin Aktörleri, Aktörlerin Siyaseti

Siyaset kurumu; profesyonelleri, aktörleri ve yeni diyalog anlayışıyla evrilmeye başladı. Türkiye sosyo-politik alanı tarihsel süreçler göz önüne alındığında son 10 yılda ilginç kırılmalara sahne oldu. Bir araya gelmeleri mümkün olamayanların bir anda ortaklaştığı, birbirine etmedik söz ve hakaret kalmayan siyasilerin el ele toplumu ve devleti dizayn etmeye giriştiği bu coğrafyada, her şeyin mümkün olduğunu söylemek, görmek ve yaşamak da varmış…

Gelelim yazının konusuna… Yazının başlığı ilk okunduğunda birbiriyle yer değiştiren iki kelime gibi algılansa da farklı alanlara tekabül ediyor. Türkiye siyasal hayatında görünen ve görünmeyen aktörler vardır. Kimi zaman bu aktörler bilinen ve tahmin edilebilir bir şekilde kamusal alanda görünür olan lider, vekil veya bir parti yöneticisine karşılık gelirken görünmeyen alanda kalanlar ise siyasete yön veren kişiler veya gruplar olabilmektedir.

Siyasetin aktörleri kimler? Sorusunu gündemi takip ederken kendime soruyorum. Bu sorunun karşılığı herkesin bildiği isimler olabiliyor genellikle… Peki doğru cevap bu mu ya da bu yeterli bir cevap mı? Hayır… Yetersiz bir yanıt, yarım kalmış bilgi kümeleri ile karşılaşıyorum… Komplo teorileri ya da derin devlet ilişkilerini ortaya çıkarmak veya belirli bir grubu, kişiyi kriminalize etmek meselesi değil buradaki mesele… Bunu yapanlar yeterince var. Açıklamalar, itiraflar, ifşalar… Bu silsile uzayıp gidiyor… Tartışmaya açmak istediğim siyasetin aktörlerinin siyaseti belirleme alanlarında ne kadar işlevsel olabildikleridir. Bu aktörlerin arka plandaki kodlarının Türkiye siyasetinde şeffaflaşmaya izin vermediğini düşünüyorum. Milliyetçi muhafazakar çizgiden gelmiş buraya sıkıca tutunmuş siyasiler, İslamcı-muhafazakar-mütedeyyin politikacılar, devletin kurucu kodlarına bağlı muhafazakar Kemalist aktörler ile bir gruba veya etnisiteye bağlı bu alanın yapılarını muhafaza etmek üzere konum almış belirleyiciler… Kategorik olarak baktığımızda bu aktörlerin temel ortak alanları “muhafazakarlık” olarak ortaya çıkıyor. Tam da burada siyasetin bilinen aktörlerinin geliştireceği anlayışın hep dar bir alana hapsolacağı inancı bende daha ağır basıyor.

Burada ikinci soruya geçmek istiyorum dolayısıyla yazı başlığının öteki yüzüne… Aktörlerin siyaseti nedir veya bu aktörler kim? Bu aktörler kamusal alanda yeni ortaya çıkan, eski bilindik siyaset anlayışının dönüşmesi gerektiğini kavramış bireylerden oluşuyor. Ortak akılla hareket ediyorlar, farklılıklarla bir arada yaşanması gerektiğini savunuyor, eleştirel düşünüyor, siyaset alanında stratejik olarak belirleyici olmaya özen gösteriyorlar. Ancak burada yakın bir bireysellikten söz etmiyorum. Aksine, örgütlü bir aktör grubunun varlığından bahsediyorum. Peki bu aktör grubunun siyasetinde ne var? Demokratik, laik, sosyal bir devlete olan talepler, evrensel hukuk normları ile yoğrulmuş sosyol politik alan anlayışı bulunuyor. Bu siyaset tarzı içinde müzakereci politikayı uygulamaya özen gösterdiklerini söylemek mümkün.

Sonuç olarak siyaset değişirken aktörlerin aynı zamanda değişmediğini, ancak aktörler değiştikçe siyasetin değiştiğini vurgulamam gerekiyor. Siyaset alanını farklı bir pencereden gözlemlerken siyasetin bilinen aktörlerinin zamanın gerisinde kaldığını düşündüğüm satır aralarına  “yeni şeyler söylemek lazım” bakışını  bırakmayı bir görev biliyorum…

Fatma AYPARÇASI